پشم متداول ترین ماده ای است که برای فرش اردکان شش متری استفاده می شود، اگرچه اغلب از پنبه برای پایه (تار) فرش های شهری و کارگاهی استفاده می شود.
در واقع پایه فرش ها را می توان از ابریشم، پشم یا پنبه با انبوهی از پشم، ابریشم و یا پشم و ابریشم با تراکم های مختلف گره ساخت. پارچه های عشایری به دلیل دستباف بودن دارای تارهای پشمی هستند و قالیچه های شهری دارای نخ های نخی در هم تنیده هستند. معمولی ترین ماده در نظر گرفته شده برای موهای گره خورده پشم است.
قدمت قالی های ابریشم حداقل به قرن شانزدهم در سبزوار و قرن هفدهم در کاشان و یزد می رسد. فرش ابریشم کمتر از فرش پشمی استفاده می شود زیرا گران تر است. ارزش آنها در طول زمان افزایش می یابد. فرش های ابریشمی به دلیل قدمت و ارزشی که دارند، اغلب به جای پوشاندن کف، مانند ملیله روی دیوار نمایش داده می شوند.
بافنده برای کار با ماشین بافندگی به تعدادی ابزار ضروری نیاز دارد: یک چاقو برای بریدن نخ هنگام گره زدن، یک تنظیم کننده (ابزاری شانه مانند که برای فشرده کردن پودها در نظر گرفته شده است) و یک قیچی برای کوتاه کردن موها.
در تبریز چاقو را با یک قلاب ترکیب می‌کنند تا گره‌ها را ببندند و به بافندگان این امکان را می‌دهند که قالی‌ها را بسیار نازک کنند، زیرا انگشتان به تنهایی برای بافتن ضخیم هستند. از بالش نیز استفاده می شود.
قالی‌فروشان طبقه‌بندی قالی‌های ایرانی را بر اساس طرح، نوع بافت و تکنیک بافت ارائه کرده‌اند. دسته ها بر اساس شهرها و مناطق مرتبط با هر طرح نامگذاری می شوند.
برخی از گونه‌های شهری شامل اراک، اصفهان، نایین، یزد، تبریز، کاشان، مشهد، قم و برخی از بافته‌های برجسته عشایری شامل قشقایی (یلامه، کشکولی)، بختیاری، افشار، بلوچی و ترکمن است.
همچنین قالی ضخیم عشایری است که با تراکم گره نسبتاً کم بافته می شود. آنها معمولاً طرح های هندسی و نمادین را هم از نظر شکل و هم از نظر سبک حمل می کنند.
گبه بافان می توانند یک منظره یا صحنه را توصیف کنند یا حتی یک احساس را منتقل کنند. گاهی اوقات آنها را به منظور بیان یک داستان، با شکل ها و نمادهایی که بخش هایی از “قصه” بافنده را نشان می دهند، بافته می شوند. گره ها معمولا نامتقارن هستند.
